_नारद जयंतीच्या दिवशी भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या श्रीकृष्णाच्या मंदिरात बासरी अर्पण करण्याचे खूप महत्त्व आहे. असे मानले जाते की हा उपाय केल्याने साधकाची बुद्धी, विवेक आणि सौभाग्य वाढते. त्याचप्रमाणे नारद जयंतीला विष्णु सहस्त्रनाम आणि श्रीमद्भगवद्गीतेचे पठण करणे अत्यंत शुभ आणि फलदायी मानले जाते. दास प्रतिज्ञापूर्वक जाहीर करतो की, वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आपण कुठलाही दावा करत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला प्रोत्साहन सुद्धा देत नाही. अशा प्रकटीकरणासह सदर माहितीपूर्ण संकलित लेख संतचरणरज- श्रीकृष्णदास (बापू) निरंकारी यांच्या शब्दशैलीतून वाचा… संपादक._
महर्षी नारदांचे सनातन धर्मात उच्च स्थान आहे. नारदजींना भगवान श्रीविष्णूचे परम भक्त आणि ब्रह्मदेवांचे मानसपुत्र मानले गेले आहे. अनेक धार्मिक मान्यतांनुसार नारदजींना या विश्वाचे पहिले पत्रकार देखील मानले जाते. नारदजी हे सर्व वेदांचे जाणकार मानले जातात. हिंदू परंपरेत नारदजींची जयंती नारद जयंती म्हणून साजरी केली जाते. नारद जयंती कधी असते? तर ज्येष्ठ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील प्रतिपदेला नारद जयंती उत्सव साजरा केला जातो. यावर्षी ज्येष्ठ कृष्ण पक्षातील प्रतिपदा तिथी २४ मे शुक्रवार रोजी आहे. असे मानले जाते की नारद जयंतीच्या दिवशी देवर्षी नारदांची पूजा केल्याने किंवा त्यांचे स्मरण करून त्यांचे नामस्मरण केल्याने व्यावसायिक जीवनात अनेक सकारात्मक बदल होतात. नोकरीत प्रगती होईल, कामाच्या ठिकाणी मान-सन्मान वाढेल, उत्पन्न वाढेल, नोकरीत यश आणि उच्च पद प्राप्त होईल. नोकरीतील अडथळे दूर होतील.
नारद मुनीबद्दल पौराणिक कथा अशी आहे- हिंदू मान्यतेनुसार नारद मुनी त्यांच्यावर मागील जन्मी गंधर्व होते, त्यांचे नाव उपबर्हण होते. असे मानले जाते की, आपल्या सौंदर्याचा अभिमान असलेला उपबर्हण एकदा अप्सरांसोबत परात्पर पिता ब्रह्माजी यांच्याकडे पोशाख करून पोहोचला आणि त्यांच्यासमोर अप्सरांसोबत आनंद घेऊ लागला. त्यामुळे संतप्त होऊन ब्रह्माजींनी त्याला शूद्र योनीत जन्म घेण्याचा शाप दिला. यानंतर त्यांचा जन्म शूद्र नावाच्या दासीच्या पोटी झाला आणि त्या जन्मात भगवान विष्णूची घोर तपश्चर्या करून त्यांना त्यांचा पार्षद आणि ब्रह्मदेवाचा पुत्र होण्याचे वरदान मिळाले. अशाप्रकारे श्रीहरींच्या आशीर्वादाने नारदमुनी ब्रह्माजींचे पुत्र म्हणून प्रकट झाले.
हिंदू धर्मातील मान्यतेनुसार नारद मुनी हे ब्रह्मदेवाच्या सात मानसपुत्रांपैकी एक आहेत. त्यांनी तपःसामर्थ्याने ब्रह्मर्षी पद प्राप्त केलेले आहे. नारद मुनी हे भगवान विष्णू यांच्या परमप्रिय भक्तांपैकी एक मानले जातात. तसेच त्यांना देवर्षी असेही म्हणतात. नारद जयंती वैशाख कृष्ण प्रतिपदेला किंवा काहींच्या मते द्वितीयेला असते. नार या संस्कृत शब्दाचा अर्थ पाणी असा होतो. पाणी देणारा तो नारद अशी या शब्दाची फोड आहे.
“नारं ददाति सः नारदः|”
त्यांना स्वर्गलोक, मृत्यूलोक व पाताळलोक या तिन्ही लोकांत मुक्त संचार करता येतो. त्यांच्या एका हाताता वीणा असते तर एका हातात चिपळ्या. ते तोंडाने सतत नारायण नारायण असे म्हणत असतात. ते मुळात भक्तीचा प्रचार व प्रसार करतात. कीर्तनकलेचे श्रेय नारदमुनींना देण्यात येते. नारदांच्या मस्तकावर अंबाड्यासारखा केशचूडा बांधलेला असतो व त्यावर फुलांची माळा लपेटलेली असते. कपाळावर त्रिपुंड लावलेला, गळ्यात जानवे व तुळशीच्या मण्यांची माळ, दंडावर केयूर व मनगट्या घातलेल्या, तसेच पायात खडावा असा त्यांचा साधारण वेश असतो. तसेच त्यांनी तलम चांगल्या प्रतीचे वस्त्र धारण केले असते. ते एखादी परिस्थिती आपल्या हाती घेऊन त्याला योग्य वळण लावण्यात वाकबगार आहेत. ते संभाषणामध्ये सत्याची जाणीव करून देतात. नारद हे कळलावे नारद म्हणून अधिक ओळखले जातात. देवांमध्ये किंवा देवपत्‍नींमध्ये भांडणे लावण्यात हे हुशार आहेत. पण या कळ लावण्यामध्येसुद्धा जगाचे हित असते
नारदमुनी हे जगाला भक्तीचा सोपा मार्ग दाखवणारे, भक्तिरसाचा सुगंध देणारे, भक्तिमय गंगेमध्ये न्हाऊन जाणारे मुनी आहेत. भक्ती म्हणजे काय हे जगाला पटवून सांगणारे देवर्षी नारद धर्मशास्त्रांमध्ये पारंगत आहेत. रामायण- महाभारतातच नव्हे तर तिन्ही चारी युगामध्ये त्यांची मोठी ख्याती आहे. प्रत्येक ग्रंथामध्ये देवर्षी नारद मुनींचा मोठा वाटा असतोच. वीणा हाती घेऊन ते तिन्ही लोकांमध्ये व सप्तपाताळांमध्ये भ्रमण करत असतात. दरवर्षी वैशाख महिन्यातील प्रतिपदेला नारद जयंती साजरी केली जाते. भगवान विष्णूचे परम भक्त नारद मुनी यांचा उल्लेख ऐकल्यावर “नारायण-नारायण” हा शब्द आपल्या मनात येतो. देवर्षी नावाने पूजलेले नारद मुनी हे विश्वाचे पहिले पत्रकार मानले जातात. असे मानले जाते की पौराणिक काळात देवर्षी नारद संपूर्ण विश्वात फिरत असत आणि देवांपासून दानवांपर्यंत आणि दानवांपासून देवांपर्यंत माहिती पोहोचवण्याचे काम करत असत. नारद जयंतीला त्यांच्या पूजेचे धार्मिक महत्त्व खुप आहे. नारद मुनींच्या उपासनेचे धार्मिक महत्त्व सांगितले जाते की, हिंदू धर्मात नारद मुनींना श्री हरींचे भक्त म्हणून ओळखले जाते, जे आपल्या प्रभूचे मन लगेच ओळखतात. ते असे देव ऋषी आहेत ज्यांची पूजा केवळ देवच नाही तर राक्षसही करायचे. पृथ्वी लोक ते देव लोकापर्यंत त्यांची पोहोच आहे. श्रीहरींच्या कृपेने ते सर्वत्र सहज पोहोचतात. असे मानले जाते की पत्रकारितेशी निगडित व्यक्तीने नियम आणि नियमांनुसार नारद मुनींची पूजा केली तर त्याला त्याच्या करिअरमध्ये अपेक्षित प्रगती आणि लाभ मिळतो.
देवर्षी नारदांची पूजा कशी करावी? तर शास्त्र सांगते की,नारद मुनींची पूजा करण्यासाठी सूर्योदयापूर्वी सकाळी लवकर उठून स्नान व ध्यान करून त्यांची उपासना करण्याचा संकल्प केला जातो. यानंतर देवर्षी नारद आणि भगवान श्री विष्णू आणि लक्ष्मीजींचे चित्र किंवा मूर्ती आपल्या पूजागृहात ठेवतात. पिवळी फुले, पिवळे चंदन, तुळस, गोड धूप, दिवा इत्यादी अर्पण करून खऱ्या मनाने पूजा करतात. नारद जयंतीच्या दिवशी भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या श्रीकृष्णाच्या मंदिरात बासरी अर्पण करण्याचे खूप महत्त्व आहे. असे मानले जाते की हा उपाय केल्याने साधकाची बुद्धी, विवेक आणि सौभाग्य वाढते. त्याचप्रमाणे नारद जयंतीला विष्णु सहस्त्रनाम आणि श्रीमद्भगवद्गीतेचे पठण करणे अत्यंत शुभ आणि फलदायी मानले जाते. मी प्रतिज्ञापूर्वक जाहीर करतो की, वरील माहिती उपलब्ध स्रोतावरून देण्यात आलेली आहे. याच्या तथ्यांबद्दल आपण कुठलाही दावा करत नाही, तसेच अंधश्रद्धेला प्रोत्साहनसुद्धा देत नाही.
!! नारद जयंतीच्या सर्व भाविक भक्तांना भक्तिवर्धक हार्दिक हार्दिक शुभेच्छा जी !!
– संकलन व सुलेखन –
संतचरणरज- श्रीकृष्णदास (बापू) निरंकारी,
एकता चौक, रामनगर वॉर्ड, गडचिरोली.
फक्त व्हॉट्सॲप- ९४२३७१४८८३.
