_शेवटी चिडलेल्या हिरण्यकश्यपूने आपला मुलगा प्रल्हाद याला एका खांबाला बांधले आणि त्याला मारण्यासाठी तलवार काढली आणि म्हणाला, “मला सांग तुझा देव कुठे आहे, प्रल्हाद म्हणाला की या खांबात देखील देव आहे. हे ऐकून रागाच्या भरात हिरण्यकश्यपू प्रल्हादाचा वध करणार तेवढ्यात खांबातून नृसिंह बाहेर पडले हिरण्यकश्यपूचा वध केला. सदर भक्तिपूर्ण लेख संतचरणधूळ: श्रीकृष्णदास (बापू) निरंकारी यांच्या संकलित शब्दात… संपादक._
नृसिंह देवाच्या सन्मानार्थ वैशाख शुक्ल षष्ठीपासून ते चतुर्दशीपर्यंत नृसिंह नवरात्र साजरे केले जाते. वैशाख शुक्ल चतुर्दशीला नृसिंह जयंतीने या नवरात्रीची समाप्ती होते. वैशाख शुद्ध चतुर्दशीला हिरण्यकश्यपू या राक्षसाच्या नाशासाठी देवांच्या विनंतीवरूनच विष्णूंनी हा अवतार घेतला होता. नृसिंह अवतार हा विष्णूच्या दशावतारांपैकी चौथा अवतार मानला जातो. वैशाख शुद्ध चतुर्दशीला हिरण्यकश्यपू या राक्षसाच्या नाशासाठी देवांच्या विनंतीवरूनच विष्णूंनी हा अवतार घेतला असल्याची आख्यायिका प्रचलित आहे. भगवान नरसिंह हे सामर्थ्य आणि पराक्रमाचे देवता आहेत. अधर्म आणि अत्याचार करणाऱ्यांना भगवान नरसिंह कठोर शिक्षा देतात. नृसिंहाच्या सन्मानार्थ वैशाख शुक्ल षष्ठीपासून ते चतुर्दशीपर्यंत नृसिंहाचे नवरात्र साजरे होते. वैशाख शुक्ल चतुर्दशीला नृसिंह जयंती येते. आपला भक्त प्रल्हाद याच्या रक्षणासाठी भगवान विष्णूने अर्धे मनुष्य आणि अर्धे सिंहाचे शरीर धारण करून राक्षसांचा राजा हिरण्यकशिपू याचा वध केला होता. म्हणूनच या दिवशी नरसिंह जयंती साजरी केली जाते.
कश्यप ऋषींच्या दोन मुलांपैकी एकाचे नाव हिरण्यकश्यपू होते. त्याने कठोर तपश्चर्या करून ब्रह्माजींना प्रसन्न केले होते आणि देव, देवी, पुरुष, स्त्री, असुर, यक्ष किंवा इतर कोणताही प्राणी त्यांना मारू शकणार नाही असे वरदान प्राप्त केले होते. ना दिवसा, ना रात्री, ना दुपारी, ना घरात, ना बाहेर, ना आकाशात, ना पाताळात, ना अस्त्राने, ना शस्त्राने कोणीही त्याचा वध करु शकतं नव्हतं. हे वरदान प्राप्त करून तो स्वतःला देव समजू लागला. हिरण्यकश्यपू आपल्या प्रजेला त्याची पूजा करण्यास भाग पाडू लागला, जे त्याची पूजा करत नाहीत, त्यांचा तो विविध प्रकारे छळ करत असे. भगवान विष्णूच्या भक्तांवर त्यांचा राग यायचा. हिरण्यकश्यपूला प्रल्हाद नावाचा मुलगा होता. तो भगवान विष्णूचा निस्सीम भक्त होता. हिरण्यकश्यपूला ही गोष्ट कळताच त्याने प्रल्हादला समजावले. त्याने आपल्या मुलाला सांगितले की मीच देव आहे, त्याने फक्त त्याचीच पूजा करावी. परंतु हिरण्यकश्यपूने वारंवार ताकीद दिल्यानंतरही प्रल्हादने भगवान विष्णूंवरील आपली भक्ती सोडली नाही.
हिरण्यकश्यपूने प्रल्हादाला आपला अपमान समजून मारण्यासाठी खूप प्रयत्न केले, परंतु श्री हरी विष्णूच्या कृपेने तो वाचला. शेवटी हिरण्यकश्यपूने आपली बहीण होलिकाला प्रल्हादाला हातात घेऊन अग्नीत बसण्यास सांगितले. होलिकाला आशीर्वाद मिळाला होता की अग्नी तिला जाळू शकत नाही. पण जेव्हा होलिका प्रल्हादाला आपल्या मांडीवर घेऊन अग्नीत बसली तेव्हा श्रीहरीच्या कृपेने ती स्वतः त्या आगीत जळून गेली आणि प्रल्हाद वाचला. शेवटी चिडलेल्या हिरण्यकश्यपूने आपला मुलगा प्रल्हाद याला एका खांबाला बांधले आणि त्याला मारण्यासाठी तलवार काढली आणि म्हणाला, “मला सांग तुझा देव कुठे आहे, प्रल्हाद म्हणाला की या खांबात देखील देव आहे. हे ऐकून रागाच्या भरात हिरण्यकश्यपू प्रल्हादाचा वध करणार तेवढ्यात खांबातून नृसिंह बाहेर पडले हिरण्यकश्यपूचा वध केला.
फळ- शारीरिक आणि आध्यात्मिक प्रगतीसाठी भगवान विष्णूच्या नरसिंह अवताराची पूजा केली पाहिजे. पद्म पुराणानुसार भगवान विष्णूच्या या उग्र रूपाची पूजा केल्याने पाप नष्ट होते आणि संकटेही दूर होतात. ज्याप्रमाणे विष्णुजींनी भक्त प्रल्हादाचे रक्षण केले, त्याचप्रमाणे कोणत्याही संकटाच्या वेळी भगवान नरसिंहाचे स्मरण केल्यास भक्तांना संकटातून त्वरित मुक्ती मिळते. जे भक्त नृसिंह जयंतीच्या दिवशी भगवान नृसिंहाची पूजा करतात, त्यांना शत्रूंवर विजय प्राप्त होतो. कोर्टाशी संबंधित प्रकरणांमध्ये विजय प्राप्त होते. भगवान नरसिंहाची उपासना केल्याने मनोबल वाढते, ज्यामुळे आत्मविश्वास वाढतो, नकारात्मकता दूर होते आणि शौर्य, गती आणि शक्ती मिळते
!! भगवान नृसिंह जयंतीनिमित्त सर्वांना हार्दिक हार्दिक शुभेच्छा !!
– संकलन व सुलेखन –
संतचरणधूळ: श्रीकृष्णदास (बापू) निरंकारी.
रामनगर वॉर्ड, गडचिरोली.
फक्त मधुभाष- ७७७५०४१०८६.
